Owady to niezwykle różnorodna grupa zwierząt. Spotkać można je w parkach, w lesie, na łące, na polach, pod powierzchnią wody i ponad nią. Żyją także w miastach, w budynkach. Kroczą po ziemi, zagrzebują się w niej, wspinają po źdźbłach traw, pniach drzew, murach, ścianach, sufitach, latają, pływają, skaczą, budują niezwykłe konstrukcje. Niektóre żyją samotnie, inne tworzą społeczności. Czy bylibyśmy w stanie żyć bez owadów? Co wydarzyłoby się, gdyby zabrakło pszczół? Choć obecność niektórych insektów potrafi doskwierać, są one niezwykle ważnym elementem ekosystemów. Coraz częściej zwraca się uwagę, że nadmierna eksploatacja środowiska powoduje spadek bioróżnorodności, w tym także owadów. Jako istoty kruche i delikatne, owady są ważnym motywem w sztuce. Ich niezwykłe kształty wzbudzać mogą skrajne emocje: zachwyt, fascynację, strach, odrazę. Niektóre oczarowują nas wielością barw, inne zaskakują budową odnóży czy czułków. W Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie owady można zobaczyć nie tylko w ogrodzie, lecz także na dziełach sztuki, w tym na obiektach ceramicznych. Filigranowe solniczki i maselniczki, okazałe wazony, czarne pucharki stanowią kunsztowne tło artystyczno-entomologicznych dekoracji. Niektóre z nich wyglądają bardzo realistycznie, inne zaś fantazyjnie. Poniżej prezentujemy fotografie wybranych entomologicznych motywów zdobniczych prezentowanych na wystawie czasowej „Wilanowski mikrokosmos – przedstawienia owadów na ceramice”. Autorem fotografii jest Agnieszka Indyk.
Realistyczne przedstawienie rusałki pokrzywnik i towarzysząca jej mrówka. Dekoracja pochodzi z maselniczki z pokrywką wykonanej w Miśni (Niemcy) ok 1750.
Na tej samej maselniczce zobaczyć można równie realistyczne przedstawienie dwóch muchówek, może za inspirację posłużyły koziułki warzywne?
Na solniczce ze wzorem skrzydlatego smoka przedstawiono także owada. Może jego autor inspirował się chrząszczem z rodziny drwionkowatych takim jak rytel pospolity czy drwionek okrętowiec? Ta porcelanowa solniczka również wykonana została w Miśni (Niemcy) w latach 1735-1740.
Czy ten owad to fantazyjny pasikonik? A może inny przedstawiciel rzędu prostoskrzydłe? Wazon z pokrywą, Niemcy, Miśnia, ok. 1730
Ta monochromatyczna pszczoła zdobi pucharek wykonany przez Ignacego Ceyzika ok. 1818 – lata 50. XIX w. Obiekt ten mógł powstać w Polsce (Królestwo Kongresowe) lub w Rosji. Wykonany jest z glinki naśladującej czarną kamionkę angielską.