Styczeń | 2015 | Wieści z Parku

W ramach Programu Monitoringu Zimujących Ptaków Wodnych ponownie liczyliśmy wilanowskie kaczki, łabędzie, tracze i inne gatunki wodnych ptaków. Liczenia przeprowadziliśmy w tym roku na Jeziorze Wilanowskim i Powsinkowskim oraz na fragmencie Potoku Służewieckiego od ujścia do ulicy Stanisława Kostki Potockiego. Dane zostały przekazane do regionalnego koordynatora, dzięki czemu nasze parkowe kaczki zostały ujęte w ogólnopolskich statystykach.

Dlaczego prowadzimy liczenia kaczek czy generalnie monitoring przyrodniczy? Najprościej rzecz ujmując, zwierzęta, a także rośliny i inne organizmy żywe mogą stanowić naturalne wskaźniki informujące nas o stanie środowiska. Dzięki temu, że co roku tą samą metodą badamy te same parametry, możemy porównywać wyniki z kolejnych lat i analizować rozbieżności. Dzięki prowadzeniu regularnych obserwacji określamy nie tylko skład gatunkowy na danym terenie, ale również poznajemy zależności między obserwowanymi organizmami a środowiskiem ich występowania. Pomaga w tym też zbieranie dodatkowych informacji, np. o warunkach atmosferycznych. Monitoring to także ważne narzędzie ochrony przyrody. Na podstawie zbieranych danych możemy wnioskować, czy w okresie wieloletnim dany gatunek zwiększa, czy też zmniejsza swoją liczebność, wkracza na dany teren lub się z niego wycofuje.

Na stronie Mazowiecko-Świętokrzyskiego Towarzystwa Ornitologicznego można znaleźć szczegółowe informacje dotyczące Programu Monitoringu Zimujących Ptaków Wodnych. Program ten prowadzony jest w Europie od połowy lat 60. XX wieku. Na Nizinie Mazowieckiej liczenia ptaków zimujących w dolinach rzecznych odbywają się od stycznia 1984 roku. Aktualnie co roku na Mazowszu monitorowanych jest ponad 1000 km biegu rzek i zbiorników. Są to: Wisła, Bug, Narew, Pilica, Wkra, Bzura, Liwiec, Radomka, Rawka, Drzewiczka, Iłżanka, Zwolenka, Zagożdżonka, Mogielanka, Jeziorka, Zbiornik Zegrzyński, Zbiornik Domaniów, Zbiornik Siczki oraz zbiorniki miejskie i cieki Warszawy, Radomia, Skierniewic. Od roku 2011 akcja ta została włączona do systemu Państwowego Monitoringu Środowiska. W ramach monitoringu zaplanowano zbieranie danych na blisko 300 najważniejszych fragmentach rzek i zbiornikach w Polsce. Z terenu Mazowsza do programu przekazywane są wyniki obserwacji z 165 km biegu Wisły, 50 km Bugu, 50 km Narwi, 50 km Liwca, 30 km Pilicy, z Zalewu Zegrzyńskiego oraz ze zbiorników miejskich Warszawy. Dane zbierane na wytypowanych odcinkach trafiają kolejno do centrali krajowej i ogólnoeuropejskiej.

Termin tegorocznych zimowych liczeń ptaków wodnych przypadł na okres 17–25 stycznia (termin optymalny 17–18 stycznia).

Liczenia na kompleksie starorzeczy Jezioro Wilanowskie i Jezioro Powsinkowskie przeprowadzone zostały 19 stycznia 2015 roku. Stwierdzono występowanie następujących gatunków:

J. Powsinkowskie: czapla siwa – 1; kokoszka – 1; krzyżówka – 33 samce, 22 samice; łyska – 4; śmieszka – 14; mewa siwa – 15 dorosłych, 1 młoda; mewy duże nieoznaczone – 1 dorosła, 1 młoda; kormoran – 5 młodych; łabędź niemy – 3 dorosłe, 3 młode; nurogęś – 3 samce, 1 samica.
J. Wilanowskie: łyska – 1; czapla siwa – 2; mewy duże nieoznaczone – 2 dorosłe; śmieszka – 1, nurogęś – 12 samców, 9 samic; krzyżówka – 43 samce, 27 samica; łabędź niemy – 2 dorosłe, 6 młodych.
Staw na terenie parku: krzyżówka – 2 samce, 2 samice; świstun – 1 samiec

Potok Służewiecki od ujścia do ulicy Stanisława Kostki Potockiego: krzyżówka – 22 samce, 17 samic
Obserwatorzy: Julia Dobrzańska, Weronika Janus

Krzyżówki, fot. W. Janus